25.04.1949 tarihli 5373 sayılı Esnaf Dernekleri ve Esnaf Dernekleri Birlikleri Kanunu’na göre 1 Aralık 1952 yılında kurulmuştur. Mehmet ASLANMEKİK, Kasım ÖNADIM, A. Memduh ÜREYEN, Sadi GÜLEÇ, İskender ELİGÜR, Abid DEMİRÖREN, Nihat ALAÇAM GESOB’un kurucularındandır. 17.07.1964 tarihinde kabul edilen ve daha sonra 1983, 1985, 1991, 1997 ve 2005 yıllarında tadile uğrayan 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu’na göre 1966 yılında gerekli statü değişikliklerini yapan GESOB, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir kuruluştur ve oda sayısı bakımında ülkemizde dördüncü büyük Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği’dir. GESOB’a bağlı 104 oda ve esnaf sicile kayıtlı yaklaşık 81.000 üye vardır. İlgili kanun gereğince GESOB, merkezi Ankara’da olan Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu’na (TESK’e) bağlıdır.